BELGIE

Het Planbureau kwam onlangs met enkele berekeningen over de kostprijs van onze toekomstige energiemix(en).

Opvallend was dat de goedkoopste energiemix degene was met de meeste kernenergie.  Het verleden heeft ons nochtans anders geleerd, met diverse Pax Elektrica’s die toch eerder in het voordeel waren van het privébedrijf en de eigenaar van deze kerncentrales.  Iedereen is blijkbaar al vergeten dat de huidige kerncentrales met akkoord van de toenmalige regering versneld werden afgeschreven in 20 jaar.

Toen in 2002 de markt werd geliberaliseerd, had de grootmonopolist een enorm voordeel door zijn afgeschreven kerncentrales en vooral door zijn dominante marktpositie.  Nochtans zijn deze kerncentrales ooit eigendom geweest van u en mij.  Het is niet een privébedrijf geweest dat de investeringsbeslissing heeft genomen tot de bouw van meer dan 5 GW kernenergie, maar de diverse overheden.

Dat men de historische vergissing heeft begaan om het eigendom vervolgens aan een buitenlands privébedrijf te geven, is geweten en daar hebben we meerdere malen voor betaald.

Nu naar het heden en het pleidooi om zoveel mogelijk nieuwe kerncentrales te bouwen en wel liefst 8 GW. Hiermee zou de gemiddelde prijs per MWh dan rond 112€ moeten uitkomen; de andere varianten met minder kernenergie leiden blijkbaar tot een iets hogere kost.

Buiten de bedenking dat niemand weet wat de eeuwenlange opslag gaat kosten eens een centrale wordt afgebroken en het jaarlijks afval waar men tot op vandaag geen blijf mee weet, is er ook het risico van ongelukken. 

In ieder geval roept dit resultaat vragen op: wie gaat die kerncentrales bouwen en wie gaat deze betalen?  De privésector kun je vergeten; deze neemt nooit de leiding hierin, of er moeten spijkerharde garanties komen gedurende minstens veertig jaar van de inkomsten.  We hebben gezien wat de kost is voor Hinkley Point en vooral dat men ook enorme budgetoverschrijdingen heeft en het veel langer duurt om dit type centrales te bouwen.

Basislastcentrales bouwen die gaan concurreren met zon en wind is nooit een goed idee. Wat doe je als er veel wind is?  Ga je de kerncentrales stopzetten?  Dit lijkt me ook technisch al bijna niet mogelijk en dus ga je op dit moment van genoeg wind en zon iets anders met je productie moeten doen, opslaan in batterijen en waterstof maken?  Kan wellicht wel, maar hoe robuust is je investering dan nog?  Toch zijn dit de keuzes waar men voor staat.

Nederland

Ook in Nederland is er sprake van een grote interesse om nieuwe kerncentrales te bouwen, wat op zich opvallend mag worden genoemd.  Buiten de ervaren uitbaters van Borssele, die de enige kleinere kerncentrale uitbaten die Nederland rijk is voor de productie van elektriciteit, zijn er geen andere partijen met ervaring.

De ambitie om minstens twee tot vier grote kerncentrales te bouwen is wel veel te groot voor de huidige uitbater daar en men zal zich dus bewust moeten zijn dat een veel grotere organisatie dient opgebouwd te worden met een veel grotere balans.  Eigenlijk kunnen alleen staten dergelijke risico’s aangaan, maar het ontbreekt hen vaak aan de operationele kennis en ze kunnen ook niet genieten van andere vormen van elektriciteitsproductie.  Het vinden van een voldoende groot energiebedrijf om hier in mee te gaan, wordt een huzarenopdracht.  EDF is een logische optie, alleen heeft dit bedrijf voldoende uitdagingen en eigenlijk momenteel niet de capaciteit om dit soort projecten er nog bij te nemen.

Kleine landen als Nederland en België moeten hun krachten bundelen en hier samen in optrekken.  Bij uitbreiding moet dit eigenlijk op Europees niveau bepaald worden, want onze afhankelijkheid van de import van fossiele brandstoffen legt een hypotheek op de economie van morgen.

De ontslagnemende regering in Nederland strooit nog snel met enkele miljarden euro's. Tata Steel krijgt in IJmuiden maar liefst twee miljard euro om in ieder geval een omslag te maken. Het nationalistisch denken blijft toch een hinderpaal. Waarom deze fabriek niet naar Portugal of Spanje verkassen?  Grootschalig produceren van groene waterstof gaat daar aan een veel lagere kost en dat is op termijn toch de marsroute.

Verder heeft minister Hermans op de valreep nog een miljard euro gevonden om een windmolenpark op zee mogelijk te maken. Op zich positief dat men blijft werken tot de laatste dagen, alleen is het opvallend te noemen dat concessies eerst moeten worden teruggegeven om dan vervolgens toch subsidie te krijgen.  Echt doordacht beleid zorgt voor voorspelbaarheid en dit soort noodgrepen geeft onze sector niet voldoende vertrouwen.